مسجد تاریخی آدینه
یکی دیگر از آثار تاریخی و دیدنی جواهرده مساجد کهن آن است. از مهم ترین مساجد منطقه می‌توان به مسجد آدینه که در گویش کهن رامسری از آن به دزگا مزگت یاد می‌شده است اشاره کرد. این مسجد از نظر تاریخی از بسیاری از مساجد غرب مازنداران و شرق گیلان از قدمت بیش تری برخوردار است. در حال حاضر کهن ترین مسجد پس از مسجد آدینه مسجد جامع لاهیجان است.
اما از نظر تاریخی مسجد جواهرده با پیشینه یقینی نهصد ساله از کهن ترین مساجد و قداست ترین آنها می‌باشد. هر ساله از گیلان و مازندران شماری از مردم برای زیارت و شرکت در مراسم خاص گل کاری آن گرد می‌آمدند و با اجرای برنامه‌های شاد نمایشی و کشتی و مبارزه‌های مردان به شکل کشتی گیل مردی می‌کوشیدند تا علاقه خویش را به مسجد نشان دهند.
مسجد از عمارت‌های قدیمی‌روستای جواهرده در نزدیکی رامسر به‌شمار می‌رود. از این مسجد در گویش کهن رامسری از آن به دزگا مزگت یاد می‌شد و از نظر تاریخی از بسیاری از مساجد غرب مازندران و شرق گیلان قدمت بیشتری دارد. طبق باور برخی مسجد آدینه پیش از این، از عبادتگاه‌های زرتشتی و حتی از معابد پیش از زرتشتیان و گبرها، یعنی معبد آناهیتا بوده است. باستان‌شناسان پیشینه‌ی مسجد آدینه را حدود ۷۰۰ سال تخمین زده‌اند.
تاریخ بنای مسجد آدینه
گرچه نمی‌توان نظر خطعی درباره تاریخ نخستین بنای این مسجد ابراز نمود، اما قراین و اماراتی هست که ما را در پی بردن به تاریخ تقریبی بنای اولیه آن کمک می‌کند:
اول این که: حسن الاطروش ناصر کبیر اواخر قرن سوم (۲۸۷ هجری قمری) وارد هوسم ( رودسر امروزی) شد و چهارده سال به نشر آیین اسلام پرداخت و به گفته ابن اثیر: « از گیلان و دیلمان کسانی که در این سوی سفیدرود تا آمل، نشیمن داشتند دعوت ناصر را پذیرفتند و پیرو مذهب تشیع شدند» و از آثار او مسجد رودبارک اشکور و مسجد گیلاکجان ( یکی از روستاهای حومه رودسر) است.
این که جواهرده در عصر ناصر کبیر وجود داشته، امری مسلم و قطعی است چرا که در «حدود العام» که کتاب جغرافیای جهان است و در نیمه دوم قرن چهارم(حدودا هفتاد سال پس از ناصر کبیر) نوشته شد، به ده ناحیه دیلم اشاه گردید که «جوداهنجان» از آن جمله است و به عقده رابینو سفرنامه نویس انگلیسی منطبق با جورده تنهجان بوده و با توضیحاتی که در آغاز این بخش آمده است انطباق آن با جواهرده امروزی غیر قابل انکار می‌باشد.
معماری مسجد ادینه
دیوارهای مسجد از چوب و گل و بدون شمع یا ستون بود. چوب‌های قطور و گرد، دو ردیفه تا سقف روی هم قرار داشتند. این گونه دیوارها را در گویش محلی «داروارجِن» می‌نامند و هنوز هم خانه‌های داروارجنی در روستاهای مازندران بیش و کم به چشم می‌خورد. برای مهار شدن زاویه‌های دیوارها و استحکام بخشیدن بنا، در لبه هر دیوار دو اصله چوب گرد بلند نبه درازای ۵/۱۲متر در چهار زاویه روی هم قرار گرفته و آ« را محکم بسته اند و این استحکام به تحوی بود که با گذشت ۳۷۰ سال از عمر آن هیچ خلل و آسیبی بر آن وارد نگردید. عجیب تر آن که این چوب‌ها بی آن که رنگ آمیزی شده باشند چنان سالم و ایمن از کرمخوردگی باقی مانده بودند، که گویی دیروز آن را بریده اند.
درازای و قطر زیاد چوب‌ها حکایت از آن دارد که جنگل در مجاورت مسجد قرار داشت و گرنه حمل آن از راه دور با توجه به وزن سنگین و بلندی آن دشوار می‌نمود. هنوز آثار کوره‌های ذغال در تپه «وِرگِ چال سُوسَر» که فاصله زیادی با مسجد ندارد به چشم می‌خورد.
بنای مسجد به شکل مربع۵/۱۲×۵/۱۲ بود و دو سر نعل (حمال) داشت وهر سر نعل، روی سه ستون چوبی قطور که بعضی از آ«ها ساده و بعضی دیگر به صورت لاچ لنگری هفت و هشت استوار بود. بالای سر نعل‌ها واشان کشی شده، یعنی در فواصل معین تیرهای گرد چوبی قرار گرفته بود که در محل آن را «بام دار» گویند. فاصله میان واشان‌ها و سربندی، به جای ستونهای چوبی، زا دار وارجن‌های مخروطی شکل استفاده شده و روی سربندی لت پوش بوده است.
دو در وردودی یک لنگه‌‌‌ای به سمت شمال باز می‌شد. سمت راست، در ورودی مردان و سمت چپ، در ورودی زنان بود. به طور کلی درهای ورودی مساجد هشت گانه جواهرده به سمت شمال گشوده می‌شود. درهای قدیمی‌مسجد کنده کاری بوده و بر «بائو» و «پاسار»های در، کنده کاری و «اسلیمی»های بسیار زیبایی داشت که متاسفانه در تابستان سال ۱۳۳۲ از جای کنده و روی بام نهادند و به جای آن درهای چوبی معمولی کار گذاردند. درهای یاد شده در آتش سوزی اخیر کاملا از میان رفت.
فهرست
مسجد تاریخی آدینه
تاریخ بنای مسجد آدینه
کشف سکه
قبور دو طبقه
وقوع زمین لرزه
معماری مسجد
مراسم تقدیس مسجد
وقوع آتش سوزی در مسجد
مسجد آدینه روستای جواهرده مسجد آدینه روستای جواهرده
تصویر پلان‌ها
عنوان: پاورپوینت معماریمسجد ادینه
فرمت: pptx
تعداد صفحات: 50 اسلاید
تصویر پیش نمایش اسلاید‌های پاورپوینت
